النظم الانتخابية
النظام الفردى القائمة النسبية النظام المختلط
النظام الفردى :-
يعمل به فى الولايات المتحدة و هذا هو النظام الانتخابى الذى يعمل به فى مصر حتى الأن. فى النظام ده المنافسة بين الافراد فى دوائر صغيرة , و الناخب يذهب لاختيار شخص بعينه.
على سبيل المثال :
محافظة الاسكندرية " 5 دوائر ".....( سيدى جابر , محرم بيك, مينا البصل, الرمل , و المنشية ). لو الناخب من سكان سيدى جابر بينزل المقر الانتخابى لاختيار المرشح الممثل لمنطقته و ذلك بين الاشخاص المرشحين فى نفس الدائرة.
فا كده اللى سوف يأخذ اعلى الاصوات سوف ينجح.
عيب الانتخابات الفردية :
اهدار نسبة كبيرة من الاصوات . و كده نسبة كبيرة من الاصوات مش بتأثر فى النتيجة.
يعنى مثلا : لو كان فى 2 مرشحين واحد اخذ 60% و الشخص الاخر حصل على 40%. كده الشخص الاول هو اللى حيكسب, اما بالنسبة للشخص الثانى سوف يخسر و بكده 40% من الاصوات مش حتاثر فى تشكيلة البرلمان.
النظام بالقائمة النسبية :-
الانتخابات عن طريق القوائم او النسب مش الافراد. و القائمة الواحدة بيكون فيها اكتر من فرد.
مثلا :
لو انت من دائرة سيدى جابر بتروح تنتخب انت و كل اهل اسكندرية بتختاروا قائمة من القوائم اللى نازلة الانتخابات. و كل حزب او مجموعة مستقلين بيشكلوا قائمة, يعنى بتروح تلاقى قائمة. و كل قائمة بتاخذ عدد من المقاعد حسب نسبة الاصوات اللى حصلت عليها. يعنى لو موجود 5 مقاعد فى البرلمان و قائمة الحزب او اى قائمة اخرى حصلت على 40% يبقى حصلت القائمة هذه بمقعدين فى البرلمان.
ميزة نظام القائمة :
ان كل من اخذ اصوات بيتم تمثيله فى البرلمان على عكس النظام الفردى اللى اكتر واحد بس هو اللى بيمثل فى البرلمان.
هناك نوعان من القوائم :
قائمة مغلقة :
المرشحين بينجحوا بترتيبهم فى القائمة , المصوتين لازم يبقلوا المرشحين بترتيبهم و مايقدرش المصوت يقدم شخص فى القائمة على شخص اخر.
مثلا الحزب مرتب الاشخاص فى قائمته كالتالى :
| محمد |
| مينا |
| احمد |
| ابراهيم |
| نهلة |
لو هذه القائمة حصلت على 20% يبقى محمد فى البرلمان, لو 40% يبقى محمد و مينا فى البرلمان و هكذا.
القائمة المفتوحة :
الصوت بيبقا للشخص و الحزب, و بعد اختيار الاحزاب, المرشحين بيتم اختيارهم حسب اكترهم اصوات داخل القئمة الواحدة.
يعنى مثلا :
انت بتعلم على حاجتين القائمة اللى انت عايزها و الاشخاص اللى داخل القائمة. فلو الحزب مثلا اخد 40% يبقى ليه مقعدين فى البرلمان. فيشوفوا مين اعلى 2 جوا القائمة اخدوا اصوات , و يدخلوهم المجلس.
يعنى الحزب خد 40%
| 2741 | محمد |
| 400 | سيف |
| 500 | ابراهيم |
| 1500 | مينا |
| 300 | نهلة |
فكدة محمد و مينا فى البرلمان.
النظام المختلط :-
فى المانيا و بوليفيا و نيوزلندا و فنزويلا و المجر.
الناس بتصوت فى ورقتين , الورقة الاولى ممثل للمنطقة, شخص ذى النظام الفردى. و ده بيمثل نصف عدد المقاعد.
الورقة الثانية , قائمة مجموعة اشخاص على نظام القائمة و ده بيمثل نصف عدد المقاعد.
